یادداشت دکتر ویدا ورهرامی، دانشیار دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی، به مناسبت هفته پژوهش

با ورود به هفته‌ای که به نام گرامیداشت جایگاه رفیع پژوهش نامگذاری شده است، فرصتی فراهم می‌شود تا نگاهی دقیق‌تر به خروجی واقعی دستاوردهای علمی کشور بیندازیم. امروز، دیگر پژوهش صرفاً مجموعه‌ای از مقالات در کتابخانه‌ها نیست؛ پژوهش، سرمایه‌گذاری مستقیم در آینده اقتصادی و اجتماعی یک ملت است. متأسفانه، در دهه‌های گذشته، شاهد پدیده‌ای به نام «شکاف دانش» بوده‌ایم؛ جایی که تحقیقات عمیق و بنیادی در دانشگاه‌ها، به دلیل عدم وجود سازوکار مناسب انتقال، به سادگی به فناوری‌های کاربردی، محصولات نوآورانه یا راه‌حل‌های صنعتی تبدیل نشده‌اند. این امر به معنای اتلاف منابع عظیم ملی و از دست رفتن فرصت‌های طلایی برای رقابت در بازارهای جهانی است.

ارتباط با صنعت نه یک لطف، بلکه یک ضرورت استراتژیک است. صنعت به دنبال بهینه‌سازی فرآیندها، کاهش هزینه‌ها و خلق ارزش افزوده است. این دقیقاً همان جایی است که دانش تولید شده توسط محققان می‌تواند منجی باشد. وقتی یک شرکت تولیدی با چالش کنترل کیفیت مواجه می‌شود، یا وقتی یک استارتاپ به دنبال الگوریتم‌های پیشرفته برای تحلیل داده‌های کلان است، پاسخ در پشت میزهای آزمایشگاه‌های دانشگاهی نهفته است.

این هفته، زمان آن است که این ارتباط به یک جریان دوطرفه تبدیل شود؛

اساتید و دانشجویان باید “تجاری‌سازی” و “کاربردی‌سازی” را جزئی از رسالت اصلی خود بدانند و پژوهش‌های خود را با نیازهای واقعی صنعت همسو کنند.

مدیران باید سرمایه‌گذاری در پژوهش‌های مشترک را هزینه نبینند، بلکه آن را بیمه‌نامه‌ای برای بقا در بازارهای متغیر آینده تلقی کنند. لذا پذیرش ریسک پژوهش‌های بنیادین، ضامن نوآوری‌های بزرگ بعدی است.

هفته پژوهش باید به سکوی پرتابی تبدیل شود که در آن، قراردادهای همکاری، تأسیس شرکت‌های دانش‌بنیان مشترک و انتقال موفقیت‌آمیز فناوری، به جای خبرهای نادر، به رویدادهای معمول تبدیل شوند. آینده‌ای که در آن علم و عمل دست در دست هم دارند، تنها یک آرمان نیست؛ با اراده و همکاری، اکنون قابل تحقق است.

ویدا ورهرامی، دانشیار دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی، رئیس اداره پایش و نظارت طرح های پژوهشی جامعه و صنعت معاونت پژوهشی و فناوری دانشگاه شهیدبهشتی